رضایت شغلی عبارت است از احساس و ادراک کارگر نسبت به کار خود و احساس خوبی که فرد در یک سازمان دارد.
در رفتار سازمانی، رضایت شغلی یکی از متغیرهای مورد تحقیق در حوزه روانشناسی محیط کار است و با مسائل روانی-اجتماعی متعدد، دنیای در حال تغییر کار، عوامل سازمانی (از رهبری تا طراحی شغل) همراه بوده است.
رضایت شغلی می تواند تحت تأثیر توانایی فرد برای تکمیل وظایف مورد نیاز، سطح ارتباطات در یک سازمان و نحوه برخورد مدیریت با کارکنان قرار بگیرد. سطوح مختلفی از رضایت شغلی وجود دارد.رضایت شغلی موثر، احساس عاطفی فرد در مورد شغل بعنوان یک کل است. رضایت شغلی شناختی، عبارت است از احساس رضایت کارکنان نسبت به برخی از جنبه های شغلی خود، مانند حقوق، ساعات کاری یا مزایا.
تعریف رضایت شغلی
با توجه به محبوبیت رضایت شغلی در حوزه روانشناسی شغلی و سازمانی، محققان و دست اندرکاران مختلفی تعاریف خود را از چیستی رضایت شغلی ارائه کرده اند.
ای. ِای. لاک رضایت شغلی را اینگونه توصیف می کند: “وضعیت هیجانی لذت بخش ناشی از ارزیابی شغل به صورت دستیابی یا تسهیل دستیابی به ارزش های شغلی”.
طبق نظر پی. ای. اسپکتور، “رضایت شغلی میزانی است که افراد شغل خود را دوست دارند یا دوست ندارند”.
دی نوبیل رضایت شغلی را اینگونه تعریف کرد: «میزانی که یک کارمند احساسات مثبت یا خوشایندی نسبت به کار یا محیط کار دارد».
دیویس، نیوستروم و دسلر رضایت شغلی را به عنوان “مجموعه ای از احساسات مطلوب یا نامطلوب کارکنان برای درک کار خود و تعیین کننده امکان وجود تمایل کلی برای دستیابی به عملکرد بالاتر” توصیف می کنند.
به گفته اس. پی. رابینز، “رضایت شغلی به نگرش کلی فرد نسبت به شغل خود اشاره دارد.” بنابراین، رضایت شغلی ممکن است به روش های مختلفی تعریف شود. برخی بر این باورند که صرفاً میزان رضایت یک فرد از شغل خود است، به عبارت دیگر، آیا آن‌ها شغل یا جنبه های فردی یا جنبه های شغلی مانند ماهیت کار یا نظارت را دوست دارند یا نه.
اهمیت رضایت شغلی
رضایت شغلی با متغیرهای زیادی از جمله بهره وری، غیبت، ترک شغل و غیره مرتبط است. این مهم است زیرا نگرش و باورهای فرد ممکن است بر رفتار او تأثیر بگذارد.موارد اهمیت رضایت شغلی:
- ترک شغل پایین تر
- بهره وری بالاتر
- افزایش رضایت مشتری
- غیبت کمتر کارمند
- به کسب درآمدهای بالاتر کمک می کند.
- کارکنان راضی، تمایل به تحمل فشار دارند.
چگونه رضایت شغلی برای شرکت سودمند است؟
تحقیقات به این نتیجه رسیده است که بین رضایت شغلی و عملکرد کارکنان رابطه وجود دارد. دو دیدگاه اساسی از رضایت و عملکرد وجود دارد که برعکس یکدیگر هستند. یکی معتقد است که رضایت منجر به عملکرد می شود، در حالی که دیگری معتقد است عملکرد منجر به رضایت می شود. در واقع، ما می گوییم اگر فردی از شغل خود راضی باشد، عملکرد بهتری خواهد داشت، اما برای اینکه راضی باشد، باید در کار خود عمل کند تا این رضایت را به دست آورد. نتایج رضایت شغلی بالاتر:
- بهره وری را افزایش میدهد.
- ترک کار را کاهش میدهد.
- غیبت کارکنان را کاهش میدهد.
- اتحادیه سازی را کاهش می دهد.
- تعداد تصادفات را کاهش می دهد.
- به ایجاد یک محیط کاری بهتر کمک می کند.
- موجب بهبود رضایت مشتری میشود.
- موجب رشد سریعتر و پایدار میشود.
رضایت شغلی بالا ممکن است منجر به بهبود بهره وری، کاهش ترک شغل، و بهبود حضور و غیاب، کاهش تصادفات، استرس شغلی کمتر و تشکیل اتحادیه کمتر شود. اگر کارمندان احساس کنند که شغلشان سرگرم کننده و جالب است، تمایل بیشتری به تلاش بیشتر برای کار خواهند داشت.
عوامل موثر بر سطح رضایت شغلی
بدون شک، رضایت شغلی عامل بزرگی در مشارکت کارکنان و سطح تلاش اختیاریی است که اعضای تیم خواهند داشت.رضایت شغلی به عوامل مختلفی از جمله رضایت از دستمزد، فرصت های ترفیع، مزایای جانبی، امنیت شغلی، ارتباط با همکاران و سرپرستان و غیره بستگی دارد. عوامل مؤثر بر میزان رضایت شغلی:
- محیط کار
- سیاست ها و عملکرد منصفانه
- خدمات سازمان
- قدردانی
- پرداخت
- سن
- ترفیع
- احساس تعلق
- پذیرش و رهبری
- احساس دوست داشته شدن
- ایمنی و امنیت
- چالش ها
- مسئولیت ها
- خلاقیت در شغل
- علایق و سرگرمی های شخصی
- احترام از طرف همکاران
- ارتباط با سرپرستان
- بازخورد
- انعطاف پذیری
- ماهیت کار
نظریه های رضایت شغلی
رضایت یک عامل روانی است. نمی توان آن را دید و نمی توان کمیت کرد. اما بیان آن در ذهن انسان قابل درک است. زمانی که یک کارمند از وظایف محول شده خود راضی باشد و بتواند مسئولیت خود را به نحو رضایت بخشی انجام دهد، به آن رضایت شغلی می گویند. تئوری های رضایت شغلی با نظریه هایی که انگیزه های انسانی را توضیح می دهند همپوشانی قوی دارند. رایج ترین و برجسته ترین نظریه های رضایت شغلی:
- نظریه سلسله مراتب نیازهای مزلو
- نظریه محرک-بهداشت هرزبرگ
- مدل ویژگی های شغلی
- رویکرد گرایشی
روش های سنجش رضایت شغلی
بسیاری از سازمان‌ها در اندازه‌گیری دقیق رضایت شغلی با چالش‌هایی مواجه هستند، زیرا تعریف رضایت می‌تواند در میان افراد مختلف یک سازمان متفاوت باشد. بیشترین رویکردهای مورد استفاده برای سنجش رضایت شغلی کارکنان:
1.رتبه بندی جهانی واحد
2. امتیاز برایند
- بررسی خصوصیت شغل
- شاخص رضایت شغلی
- بررسی رضایت شغلی
- پرسشنامه رضایت مندی مینه سوتا
- رضایت شغلی جهانی
- فهرست توصیفی شغل (JDI)
مولفه های رضایت شغلی
رضایت شغلی یا رضایت کارکنان یکی از پرکاربردترین متغیرها در رفتار سازمانی است. مولفه های رضایت شغلی:
- مؤلفه ارزیابی
- مؤلفه شناختی
- مؤلفه تأثیرگذاری
علل نارضایتی شغلی
نارضایتی شغلی به احساسات ناخوشایند یا منفی در مورد کار یا محیط کار اشاره دارد. عوامل زیادی وجود دارد که ممکن است منجر به نارضایتی شغلی شود. علل نارضایتی شغلی:
- کم درآمدی
- رشد شغلی محدود
- کمبود علاقه
- مدیریت ضعیف
- عدم حمایت رئیس
- فقدان کار معنادار
- فرصت هایی برای رشد یا انگیزه هایی برای کار معنادار
- تعادل کار و زندگی
اثرات رضایت شغلی پایین
نارضایتی شغلی باعث ایجاد روحیه پایین در بین کارگران می شود و روحیه پایین در محل کار بسیار نامطلوب است. اگر کارمندان از شغل خود راضی نباشند، چندین حوزه از کار آن‌ها تحت تأثیر قرار می گیرد و رفتار آن‌ها می تواند سایر کارکنان را نیز تحت تأثیر قرار دهد. اثرات پایین بودن رضایت شغلی:
- استرس شغلی
- نرخ بالای ترک کار
- عدم بهره وری
- سود
- حفظ مشتری
آیا به دنبال درک بهتر از خود و دیگران هستید؟ آیا می‌خواهید به عمق احساسات و رفتارهای انسانی پرداخته و شخصیت خود را کشف کنید؟ ما شما را به بازدید از سایت امپتیفای دعوت می‌کنیم!
در سایت امپتیفای(empathyfy.com)، شما می‌توانید به مجموعه‌ای از آزمون‌های روانشناسی معتبر و حرفه‌ای دسترسی پیدا کنید. این آزمون‌ها به شما کمک می‌کنند تا:
🔍 شخصیت خود را بشناسید و نقاط قوت و ضعف‌تان را کشف کنید.
💭 به درک بهتری از رفتارها و احساسات خود بپردازید.
📊 در زمینه‌های مختلف روانشناسی، اطلاعات کاربردی و علمی کسب کنید.
🤝 با مشاوره‌های متناسب با نیازها و دغدغه‌های خود آشنا شوید.همین امروز به ما بپیوندید و آغازگر سفری به دنیای شگفت‌انگیز روانشناسی باشید. برای دسترسی به آزمون‌ها و مقالات ارزشمند، اینجا کلیک کنید.
منبع: iedunote.com
